Chiều hôm qua ngày 14/12/2016, Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) họp bàn với các nhà nhập khẩu, cơ quan quản lý liên quan để đưa ra phương án xử lý thép nhập từ nước ngoài nghi ngờ để lẩn tránh thuế tự vệ thương mại. Thông qua đó cuộc họp sẽ đề cập tới vấn đề ngăn chặn thép nhập khẩu từ nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc.
Vấn đề được ghi nhận trong thời gian từ đầu năm cho tới nay số lượng nhập khẩu thép từ nước ngoài đặc biệt là Trung Quốc vào Việt Nam tăng lên quá cao và nghi ngờ có hiện tượng lẩn tránh thuế tự vệ đối với một số mặt hàng phôi thép và thép dài, cụ thể đối với sản phẩm thép cuộn mã HS 7213.91.90.
Để có những phương án tối ưu nhất xử lý vấn đề này, Cục Quản lý cạnh tranh tổ chức buổi làm việc với các nhà nhập khẩu trong nước và các cơ quan quản lý có liên quan gồm đại diện Cục Quản lý cạnh tranh, Vụ Công nghiệp nặng, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) và các doanh nghiệp nhập khẩu liên quan vào ngày 19/12/2016 tới. Theo đó, cuộc họp kéo dài tới 6 tiếng, vấn đề xoay quanh những vấn đề liên quan đến nền kinh tế Việt Nam trong năm vừa qua, đặc biệt là ngành sắt thép xây dựng. Hiệp hội thép Việt Nam (VSA) cho biết: Ngày 18/7/2016, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 2968/QĐ-BCT về việc áp dụng biện pháp tự vệ chính thức đối với mặt hàng phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam, trong đó có mặt hàng thép dài (thép thanh và thép cuộn) bao gồm các mã HS 7213.10.00, 7213.91.20, 7213.20.31, 7214.20.41, 7227.90.00, 7228.30.00 và 9811.00.00 với mức thuế tự vệ là 15,4% từ ngày 02/8/2016 đến 21/3/2017.
Hiệp hội thép còn cho biết, qua theo dõi tình hình nhập khẩu VSA thấy đang tồn tại hiện tượng lẩn tránh thuế tự về bằng cách khai chuyển mã số HS. Sản lượng thép cuộn nhập khẩu mã HS bị áp thuế tự vệ thương mại trong 9 tháng trở lại đây giảm một cách rõ rệt. Số lượng thống kê cho thấy sản lượng thép cuộn nhập khẩu giảm xuống còn 25% so với cùng kì năm ngoái.
Tuy nhiên, sản lượng thép cuộn nhập khẩu có mã số HS không thuộc đối tượng áp thuế (mã HS 7213.91.90) lại tăng lên đột biến, thời điểm tăng nhanh nhất là từ lúc áp dụng thuế tự vệ thương mại hồi tháng 4/2016. Những mặt hàng khác như thép cây, thép tấm, thép hình, thép hộp và cả lưới B40 từ hồi tháng 8 cho đến nay có xu hướng tăng lên mạnh. Hiện tại, giá sắt thép các loại kể cả lưới B40 và tôn lạnh vẫn đang tăng lên hàng ngày. So với năm 2015 giá sắt thép xây dựng đã tăng lên gấp nhiều lần, tính chỉ riêng tháng 10/2016 sản lượng nhập khẩu đã lên tới 187.640 tấn, tăng gấp 13 lần so với cùng kì năm 2015. Dự đoán với đà tăng trưởng này, sản lượng nhập khẩu trong tháng 12/2016 sẽ không dưới 200.000 tấn.
Hiệp hội thép cũng nhận định, với việc áp dụng thuế tự vệ thương mại đã phần nào tác động tích cực đến tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp thép trong nước. Tính đến hết 11 tháng đầu năm 2016, tăng trưởng sản xuất và bán hàng của các doanh nghiệp thành viên VSA lần lượt là 25,4% và 27% so với cùng kỳ năm trước.
>> Tham khảo thêm: Việt Nam tăng mạnh lượng xuất khẩu sắt thép.